ΒΙΑΝ ΔΕ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ ΠΑΤΡΙΔΙ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΜΗ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙΝ ΟΤΑΝ ΑΝΕΥ ΦΥΓΗΣ ΚΑΙ ΣΦΑΓΗΣ ΑΝΔΡΩΝ ΜΗ ΔYΝΑΤΟΝ Ή ΓΙΓΝΕΣΘΑΙ
ΤΗΝ ΑΡΙΣΤΗΝ ΗΣYΧΙΑΝ ΔΕ ΑΓΟΝΤΑ ΕΥΧΕΣΘΑΙ ΤΑ ΑΓΑΘΑ ΑΥΤΩ ΤΕ ΚΑΙ ΤΗ ΠΟΛΕΙ

Παρασκευή 19 Μαρτίου 2010

QUO VADIS - Η ανατοποθέτηση ενός ερωτήματος (Γερμανία-Ευρωζώνη-Ελλάδα)


Όταν ο John Maynard Keynes δημοσίευε το 1936 τη «Γενική Θεωρία της Απασχόλησης, του Τόκου και του Χρήματος», απαντούσε σε μια καταστροφική οικονομική πολιτική που είχε βυθίσει την παγκόσμια οικονομία σε μια βαθιά και τραγική ύφεση. Παντού εφαρμόζονταν προγράμματα περιορισμού των δαπανών και μείωσης μισθών, με αποτέλεσμα να δημιουργείται υπερβάλλουσα προσφορά που ο καθένας προσπαθούσε να την φορτώσει στους εμπορικούς του εταίρους. Σήμερα δύο είναι οι διεθνείς παίχτες που τα πλεονάσματά τους, εμπορικά και αποταμιευτικά, μπορούν να οδηγήσουν σε μια διεθνή εμπορική σύρραξη και την καταστροφή εθνικών οικονομιών. Η Κίνα και η Γερμανία, εκ των οποίων η πρώτη φέτος προβλέπεται να έχει πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών ύψους 291 δις δολαρίων και η δεύτερη τρέχει με προβλεπόμενο εμπορικό πλεόνασμα 187 δις δολαρίων. Αν και στοχεύουν σε διαφοροποιημένες εμπορικές αγορές, διοχετεύουν το αποταμιευτικό τους πλεόνασμα στα προϊόντα των χρηματαγορών και βρίσκονται αντιμέτωπες σε ένα πρωτόγνωρο bras de fer, μεταξύ ενός Γουάν που αρνείται να ανατιμηθεί και ενός Ευρώ που δεν ξέρει αν και πότε πρέπει να υποτιμηθεί.

Ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Γαλλίας, Κριστιάν Νουαγιέ, θεωρεί ως ζωτικής σημασίας την επίλυση του ζητήματος συναλλαγματικών ανισορροπιών, καθώς η Γαλλία τα τελευταία χρόνια δυσανασχετεί φανερά για την ισχύ του Ευρώ έναντι του Δολαρίου. Ο κ. Στρος-Καν, του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, επιβεβαίωσε πρόσφατα, ότι η συγκέντρωση μεγάλων συναλλαγματικών αποθεμάτων την τελευταία δεκαετία, ασκεί πιέσεις στο διεθνές νομισματικό σύστημα. Η Κίνα ωστόσο από την πλευρά της, δεν φαίνεται διατεθειμένη να υποκύψει στις εκκλήσεις για ανατίμηση του Γουάν, παρά τις «απειλές» του αμερικανικού Κογκρέσου για επιβολή δασμών σε κινεζικά αγαθά. Η Γερμανία έχει προσχωρήσει σε μια νομισματική ένωση, υποτίθεται χωρίς επιστροφή, με ορισμένους από τους βασικούς πελάτες της. Ωστόσο, αυτή τη στιγμή συμπεριφέρεται ως να επιδιώκει να κλείσει το δρόμο προς την ανάπτυξη σε έναν κόσμο όπου η συνολική ζήτηση είναι εξαιρετικά χαμηλή. Στην καρδιά της ιδέας του Γερμανού υπουργού οικονομικών κ. Σόιμπλε, περί της ίδρυσης ενός Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου, είναι ο συνδυασμός της παροχής έκτακτης βοήθειας με αυστηρές ποινές, με την αναστολή των δικαιωμάτων ψήφου και με την εισαγωγή διαδικασιών έξωσης ενός κράτους μέλους από την Ευρωζώνη, προς χάρη ενός σκληρού Ευρώ. Ο Κινέζος πρωθυπουργός έχει την ίδια βασική ιδέα, αλλά εκείνος ζητά την περιστολή των ελλειμμάτων της αμερικανικής οικονομίας. Ο Βεν Ζιαμπάο δηλώνει ότι ανησυχεί για την ασφάλεια των επενδύσεων της Κίνας σε Δολάρια και προειδοποιεί πως οι ΗΠΑ πρέπει να αφήσουν την Κίνα να καθορίσει την πολιτική των συναλλαγματικών ισοτιμιών του Γουάν μόνη της.
H έκκληση που απηύθυνε ο γενικός διευθυντής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου προς τις μεγαλύτερες οικονομίες, για μεγαλύτερη συνεργασία ώστε να ξεπεραστεί το πρόβλημα των ανισορροπιών στα ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών, φαίνεται πως αφήνει αδιάφορους τους Μονεταριστές, όπου γης. Οι πλεονασματικές χώρες επιμένουν να αρνούνται να αποδεχτούν ότι το πρόβλημα των εξαγωγικών τους πλεονασμάτων, που τώρα θέλουν να το θεωρούν ως πρόβλημα των ελλειμματικών χωρών, θα γυρίσει εναντίον τους, αν οι καταναλωτές των προϊόντων τους οδηγηθούν στο φαύλο κύκλο της ύφεσης. Η καταπιεσμένη για χρόνια Γερμανική αλαζονεία και ο πάντα υποβόσκων Κινέζικος μεγαλοϊδεατισμός, ενισχύονται από τους σκληρούς τραπεζίτες, που έχουν εμπλέξει τις πραγματικές οικονομίες σε επικίνδυνα κερδοσκοπικά παιχνίδια, στις αγορές χρήματος. Όπως μας δίδαξε ο Keynes από το 1936, αν οι πλεονασματικές χώρες δεν καταφέρουν να προσαρμοστούν μέσω της αύξησης της συνολικής ζήτησης, τότε τα περίφημα αποταμιευτικά πλεονάσματα των εν λόγω χωρών θα αποδειχτούν απατηλά. Εντούτοις, φαίνεται ότι πιστεύουν πως μπορούν να ξεπεράσουν τις επιπτώσεις της κρίσης του 2008, αναγκάζοντας τους πελάτες τους να πληρώσουν γι’ αυτά. Με άλλα λόγια ζητούν και την πίτα ολόκληρη και το σκύλο χορτάτο! Εντωμεταξύ οι χώρες που είχαν μεγάλα εμπορικά ελλείμματα στο παρελθόν, μπορούν να περιορίσουν δραστικά τα δημοσιονομικά ελλείμματα που προέκυψαν μετά το σκάσιμο της φούσκας, μόνο μέσω μιας μεγάλης αύξησης των καθαρών εξαγωγών τους.

Παρά τα σκόρπια ψελλίσματα περί ανάκαμψης, φαίνεται ότι η παγκόσμια ανοικτή οικονομία δεν θα καταφέρει να επιβιώσει της παρούσας κρίσης, δίχως σημαντικές αλλαγές στις αντιλήψεις και τις δομές των συστημάτων διεθνών συναλλαγών. Η τυφλή μάχη που δίνουν οι πλεονασματικές χώρες, μπορεί να λήξει με μια έντιμη συνθηκολόγηση ή να εξελιχθεί σε έναν αδυσώπητο οικονομικό πόλεμο, με απρόβλεπτες συνέπειες. Η διάλυση της Ευρωζώνης θα ήταν πολύ επώδυνη για τη γερμανική βιομηχανία. Η προσφυγή των ΗΠΑ σε προστατευτισμό, θα ήταν πολύ επώδυνη για την Κίνα. Τα ερωτήματα που προκύπτουν, ιδιαίτερα στην περίπτωση της Γερμανίας είναι πολλά. Η γενναία απόφαση μιας δυναμικής τόνωσης της ζήτησης στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι πιθανόν πως δεν θα παρθεί εγκαίρως. Μια τέτοια απόφαση δυσκολεύονται πολύ να πάρουν οι μοιραίοι γραφειοκράτες και οι υπό την ομηρία των τραπεζιτών τελούντες σήμερα πολιτικοί. Η ιδέα να προσαρμοστεί η Γερμανία στα νέα δεδομένα περιορίζοντας τα αποταμιευτικά της πλεονάσματα κι αυξάνοντας την κατανάλωση και τις επενδύσεις, εξορκίζεται από την κυβέρνηση Μέρκελ. Oι Γερμανοί νομίζουν ότι θα καταφέρουν να αποφύγουν κάτι τέτοιο, οχυρωμένοι στα πλεονάσματά τους, αγνοώντας πως για να υπάρξει μακροπρόθεσμα το Ευρώ, θα πρέπει να διαθέτει τους μηχανισμούς κάλυψης των ελλειμμάτων ανταγωνιστικότητας, στα οποία παγιδεύει τις εσωτερικές αγορές της Ευρωζώνης. Όλο το οικοδόμημα του Ευρώ θα βρεθεί σε κρίση, όσο δίπλα στην δημοσιονομικούς δείκτες δεν μπουν ταυτόχρονα μετρήσεις και σταθμίσεις του «αποτελέσματος ανταγωνιστικότητας» που επιφέρει η πολιτική της Κεντρικής Ευρωπαϊκής τράπεζας. Στην αποκατάσταση αυτού του είδους τις ασυμμετρίες θα πρέπει να προστρέχει ένα Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο.

Το Ελληνικό πρόβλημα, παρά το τόσο μικρό μέγεθος της οικονομίας, δεν είναι ένα μικρό αγκάθι, όπως πολλοί Γερμανοί πολιτικοί και αρκετοί διεθνείς αναλυτές φαίνεται να νομίζουν. Άσχετα με το πόσο φταίει το Ελληνικό πολιτικό σύστημα, είναι βέβαιο ότι η λύση που ως τώρα επιχειρείται να προσφερθεί στους Έλληνες οδηγεί στο πουθενά. Η ελληνική οικονομία θα οδηγηθεί σε αργό θάνατο, εκτός αν αλλάξουν δυο συνθήκες, διαζευκτικά ή συμπληρωματικά. Η Νομισματική πολιτική της Κεντρικής Ευρωπαϊκής Τράπεζας και η συν-αθροιστική Δημοσιονομική πολιτική αντιμετώπισης των ελλειμμάτων των χωρών της Ευρωζώνης. Δίπλα στο Ταμείο Συνοχής και τα λοιπά Διαρθρωτικά Ταμεία, ένα Νομισματικό Ταμείο θα πρέπει να είναι εργαλείο σύγκλισης, μακρά από την προκρούστεια κλίνη βασανισμού, που επιθυμεί ο κ. κ. Σόιμπλε. Αλλά όπως επισημαίνει ο Γ.Η. Κριμπάς, οι αρχιτέκτονες του Μάαστριχτ, δημιούργησαν ένα Ενιαίο Ευρωπαϊκό Νόμισμα, από τα συνθετικά του οποίου τελικά έμεινε έξω η ένδο-ευρωπαϊκή του αναφορά. Μπορεί σήμερα η Γερμανία να είναι περήφανη για τον έλεγχο του κόστους και την αύξηση των εξαγωγών που έχει επιτύχει, αλλά θέλει να παραβλέπει ότι η δική της επιτυχία κερδίζεται σε βάρος των Ευρωπαίων γειτόνων της. Οι Γερμανοί πιστεύουν ότι έκαναν μεγάλη θυσία εγκαταλείποντας το αγαπημένο τους μάρκο πριν δέκα χρόνια, αλλά επωφελήθηκαν από την εισαγωγή του ευρώ περισσότερο από κάθε άλλον. Ενώ οι μισές εξαγωγές πάνε στις άλλες χώρες της Ευρωζώνης, αυτές δεν μπορούν πια να αντισταθμίσουν τη γερμανική ανταγωνιστικότητα με νομισματική υποτίμηση.

Μετά την στάση της Γερμανίας στο ΕcoFin, απέναντι στο Ελληνικό πρόβλημα, πολλοί στις ευρωπαϊκές χώρες έχουν αρχίσει να πιστεύουν στην ύπαρξη ενός Γερμανικού σχεδίου οικονομικής ηγεμονίας στην Ευρώπη, πίσω από την ασφυκτική πίεση στην Ελλάδα Στις περισσότερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αναπτύσσεται ο φόβος ότι ενδέχεται να είναι οι επόμενοι στόχοι. Ίσως ακούγεται ως σενάριο συνομωσίας. Με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να παροτρύνει τόσο τη Γερμανία, όσο και την Κίνα, να στηρίξουν την ανάπτυξη στην εσωτερική τους αγορά, το πραγματικό ερώτημα για το ελληνικό πρόβλημα δεν αφορά τον επικείμενο δανεισμό. Μπορούμε να παραφράσουμε τον Keynes, σε αυτά που έλεγε για τους Γερμανούς το 1919. Όσοι πιστεύουν ότι θα μπορεί η Ελλάδα να πληρώνει κάθε χρόνο όσα δις Ευρώ απαιτεί η μείωση του δανεισμού της και των ελλειμμάτων της, θα πρέπει να μας εξηγήσουν, ποια εμπορεύματα και σε ποιες ακριβώς Αγορές θα πρέπει να πουλήσουν κατά τη γνώμη τους οι Ελληνικές επιχειρήσεις. Απαιτώντας πράγματα που δεν είναι δυνατόν να επιτευχθούν, δεν μπορούν να κερδίσουν την εμπιστοσύνη μας ως εταίροι. Με την πρωτοβουλία Μπαρόζο σε εξέλιξη, στην παρούσα φάση, ενδεχομένως η Ελλάδα να καταφέρει να μην οδηγηθεί σε μια «ηρωική» έξοδο (από το Ευρώ και προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο), όμως το ερώτημα τελικά τίθεται ως εξής: Μήπως η Γερμανία είναι αυτή που ίσως δεν χωράει στο Ευρώ;

1 σχόλιο:

shirine nour είπε...

άρωμα αρκαδίας!
http://proheirotetradio.blogspot.com/
την καλημέρα μου!!!