PULP FICTION - Το αφήγημα των εκλογών της 6ης Μαϊου

Η σύγχυση  στην οποία βρίσκονται οι Έλληνες, είναι το μόνο σίγουρο μήνυμα από το εκλογικό αποτέλεσμα της 6^ης Μαΐου. Σε μεγαλύτερη σύγχυση περιήλθαν οι αποδέκτες του μηνύματος. Αμήχανοι πολιτικοί και αναλυτές, ανάμεσα σε άλλους όρους, από αυτούς που μπορούν να καλύπτουν το έλλειμμα περιεχομένου και την απουσία καθαρού νοήματος, άρχισαν να περιφέρουν ως δήθεν βαθυστόχαστη και περισπούδαστη αιτιολόγηση του αποτελέσματος, την έλλειψη ενός πειστικού «αφηγήματος». Το αφήγημα ως όρος, αναδύθηκε ακατέργαστος, περίλαμπρος και εκθαμβωτικός, από τα απόκρυφα των επικοινωνιολογικών μυστηρίων, όπου γκουρού της κενολογίας μυούν μαθητευόμενους πολιτευτές και πολιτικολόγους, στην αποφυγή κάθε σαφήνειας που θα μπορούσαν να προσφέρουν  με λέξεις κατανοητές. Έτσι το αφήγημα αναφέρεται, με τη δική του ασάφεια, στην ασάφεια των αφηγούμενων, ήτοι των πολιτικών θέσεων, είτε αυτές αφορούν διαγνώσεις και ευθύνες, είτε προτάσεις και προοπτική. Όμως αυτή η διπλή ασάφεια υποτίθεται πως μπορεί να αποδοθεί με συντομία, ρεαλισμό ύφους, ύπαρξη συγκεκριμένης πλοκής και τονισμό του αισθηματικού και ψυχολογικού στοιχείου. Να πάρει δηλαδή τη μορφή μιας Νουβέλας, διασκευασμένης ενδεχομένως σε σενάριο για τις ανάγκες μιας τηλεταινίας. Ούτως ειπείν, τα αποτέλεσμα των εκλογών υποτίθεται πως κρίθηκε από την πρόζα που κάθε κόμμα ερμήνευσε ενώπιον των εκλογέων. Σε αυτόν δε το διαγωνισμό, αν και τα αφηγήματα δεν ξεπέρασαν την ποιότητα των φθηνών λαϊκών αναγνωσμάτων, φέρεται να διακρίθηκε το ταλέντο του κυρίου Τσίπρα, που έλαβε το βραβείο καλύτερης διασκευής. Με άλλα λόγια, οι ασκούντες τα δικαιώματα τόσο του εκλέγεσθαι όσο και του εκλέγειν, δεν κατάφεραν να απαντήσουν με κάποιο σαφή τρόπο στο τι θέλουν, γιατί το θέλουν, τι μπορούν να κάνουν και πως να το κάνουν.

Αυτό που συνέβη την 6^η Μαΐου, ήταν η κατακρήμνιση του Ελληνικού πολιτικού συστήματος στην άβυσσο  της αναξιοπιστίας και ανυποληψίας του προσωπικού του. Το νέο αφήγημα, αυτό του ίδιου του αποτελέσματος, απέχει πολύ από κάθε μορφή Νουβέλας. Η μη γραμμική πλοκή του το κάνει να μοιάζει cult. Εξωθημένοι σε μια μεταφυσική αναζήτηση ηθικής και δικαιοσύνης, οι ψηφοφόροι ως εάν ενεργούσαν στο όνομα μιας υπέρτατης βουλήσεως, μετέδωσαν  από το Δευτερονόμιο της Βίβλου το μήνυμα «και θα κεραυνοβολήσω αυτούς με μεγάλη εκδικητικότητα και μανιώδη θυμό», με μουσική υπόκρουση Black Metal. Το μήνυμα δεν απευθύνεται μόνο προς το πολιτικό κατεστημένο αλλά και στις διάφορες ελίτ που προσπαθούν επί ματαίω να θέσουν το «διακύβευμα». Το διακύβευμα, ως έτερος όρος εκ των λυχναριών των Αλαντίν της επικοινωνίας, επιχειρεί να δώσει μια πνευματιστική διάσταση σε απλά ερωτήματα επιλογής. Οι ψηφοφόροι ωστόσο επέλεξαν να θεωρήσουν ως κυρίαρχο ερώτημα αυτό που αφορά το πολιτικό προσωπικό και ως μέγιστο ζητούμενο την τιμωρία του. Σε αυτό απάντησαν και μάλιστα με ένα αποτέλεσμα που συντάραξε το πολιτικό σύστημα, καθώς κατέστησε ανίσχυρες όλες τις κομματικές οχυρώσεις και αδύναμα τα κόμματα έναντι αλλήλων. Οι κομματικές διατάξεις, και οι βεβαιότητες ενός κεντρομόλου συστήματος, που καθιερώθηκαν μετά τη μεταπολίτευση του 1974, υπερκεράστηκαν και η κατανομή της εκλογικής καταγραφής αναστράφηκε.

Εντούτοις και παρά το καταρχήν ανατρεπτικό του περιεχόμενο, το εκλογικό αποτέλεσμα της 6^ης Μαΐου, δεν ανοίγει μια νέα εποχή, αλλά μάλλον κλείνει την μεταπολίτευση. Ο κινηματικός χαρακτήρας της συμπεριφοράς του ΣΥΡΙΖΑ, μπορεί να εκνευρίζει τους πωρωμένους πολιτικά αντιπάλους του, μπορεί να θυμίζει αναπαράσταση του πρώιμου ΠΑΣΟΚ, μπορεί να ταλανίζεται με αντιφάσεις της πολυώνυμης αντιμνημονιακής του τοποθέτησης, μπορεί ακόμα  διανθίζεται με γραφικότητες που δεν ταιριάζουν στις απαιτήσεις των ημερών, τον αναδεικνύει όμως σε καταλυτικό παράγοντα των εξελίξεων, παρά την καταφανή ανεπάρκεια της πρότασής του. Μέσα από μια σύμμειξη ιδεολογημάτων, ψευδαισθήσεων και πρακτικών, που ηγεμόνευσαν στις πολιτικές διαδρομές της γενιάς του πολυτεχνείου και της μεταπολίτευσης, φαίνεται να έχει την εντολή για μια μάχη οπισθοφυλακής, αλλά όχι τη δυναμική μιας πραγματικής αλλαγής. Επί τα αυτά, επιβεβαιώθηκε πως η δογματικά μονότονη καταγγελία από το ΚΚΕ, όλων των άλλων συλλήβδην, για τον κοινό τους παρανομαστή, αποτελεί παραπληρωματικό λόγο, που το καθιστά αδιαμφισβήτητη σταθερά του συστήματος και όχι πιθανό ανατροπέα του. Από την άλλη, ο ακτιβισμός της ΧΡΥΣΗΣ ΑΥΓΗΣ της πρόσφερε κοινωνική διείσδυση και της έδωσε την ευκαιρία να γίνει υποδοχέας των πιο αντί-συστημικών ψήφων, τη στιγμή που ο γνήσιος δεξιόστροφος λαϊκισμός εκφράζεται με πλήρη ένταση από τον παραληρηματικό λόγο των ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ. Το αποξηραμένο ΠΑΣΟΚ, ως κόμμα που κυριαρχήθηκε από την ακρασία των εναπομεινάντων αξιωματούχων του, έχασε την ιστορική του δυναμική, συγκέντρωσε τη μήνη των ψηφοφόρων-πελατών του και κινδυνεύει να περιθωριοποιηθεί, διεμβολισμένο από το ΣΥΡΙΖΑ και την σεμνυνόμενη ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ. Όσο για τη ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, συρρικνωμένη, ανάστατη και ασθμαίνουσα, ως εάν ξύπνησε από κακό όνειρο, αναλαμβάνει πλέον αναφανδόν την υπεράσπιση της λύσης που προσφέρει στο Ελληνικό δράμα ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Οικονομικής Σταθερότητας, αφού επί διετία ηγήθηκε της αντί-μνημονιακής ρητορικής, με συνέπειες πολύ μεγαλύτερες από την απώλεια της αξιοπιστίας της και μεγάλου μέρους της εκλογικής της δύναμης.

Εναγωνίως τα κόμματα  επιχειρούν να διαχειριστούν το αποτέλεσμα της 6^ης Μαΐου. Καμώνονται πως υπερβαίνουν εαυτόν, υπό το βάρος του αποτελέσματος, που σε άλλους πέφτει μακρύ και σε άλλους κοντό. Δεν είναι μόνο τα κόμματα της αριστεράς που βρέθηκαν αίφνης στη θέση του Δαμοκλή και αντίκρισαν, πάνω από τα κεφάλια τους, από τρίχα κρεμάμενη μια σπάθα. Ο αθεράπευτος αυτισμός των Ελλήνων πολιτικών δεν τους επιτρέπει να αντιμετωπίσουν την πραγματική απειλή. Ηγεσίες περιβαλλόμενες από κόλακες, από κλώνους και από περσόνες της αρλούμπας και της αυθάδειας, ονειρεύονται ρόλους επικούς. Με τα νέα τους «αφηγήματα»,   άλλοι παριστάνουν τους νοικοκυραίους και άλλοι καμαρώνουν που γινήκαν νοματαίοι. Αντί για μια συνεκτική πολιτική υπέρβαση, αναλίσκονται σε έναν ιδιότυπο κοινοβουλευτικό «συνδικαλισμό», στο όνομα δήθεν της πολιτικής. Διαγκωνίζονται υποσχόμενοι πως θα τα διεκδικήσουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση, στο όνομα υποτίθεται της κοινωνίας, να τους επιτραπεί η επαναφορά των παντός είδους «δικαιωμάτων» και των περιβόητων «κεκτημένων», που για χρόνια διάνειμαν αφειδώς, αδιάκριτα και αλόγιστα, προς τους πολιτικούς τους πελάτες. Από κομπορρήμονες «διαπραγματευτές» αιτημάτων λοιπόν τα νέα αφηγήματα, προς επί μέρους συμφέροντα απευθυνόμενα, για να βαφτίσουν το άθροισμά τους «κοινωνία» και την ικανοποίησή τους «πολιτική».

Ποιοι τάχα αποδέκτες των μηνυμάτων της 6^ης Μαΐου, αντιλαμβάνονται πως δεν μπορούν να έχουν άλλο για πραμάτεια την κοινωνία; Η χρεοκοπία ενός κράτους δεν είναι μια υπόθεση που μπορεί να περάσει χωρίς βαριές συνέπειες για κάθε υπήκοό του και τις δομές της χώρας στο σύνολό τους. Ισοδυναμεί με εθνική ήττα και μπορεί να πάρει τις διαστάσεις εθνικής καταστροφής, με συνέπειες ανάλογες ενός πολέμου. Το εκλογικό αποτέλεσμα είναι η κραυγή μιας οικονομίας και μιας κοινωνίας που βιώνουν την απότομη παύση μιας ακατάσχετης χρηματοδότησης. Ίσως είναι κραυγή απελπισίας και να προοιωνίζει κοινωνική έκρηξη και αλληλοσπαραγμό. Ο κοινωνικός κατακερματισμός είχε προηγηθεί της οικονομικής κρίσης και ήταν το αποτέλεσμα του μοντέλου με το οποίο μεγεθυνόταν η οικονομία μας. Τα βαθιά κοινωνικά ρήγματα που έχει επιφέρει η ύφεση και η κατάρρευση της μεσαίας τάξης, μπορεί να γεννήσουν ασύμμετρους πολιτικούς κινδύνους, που μπορούν να απειλήσουν τη συνοχή του Ελλαδικού πολιτικού-κοινωνικού σχηματισμού ως τα βάθη της υπόστασής του. Όμως η πολιτική απουσιάζει και υποκαθίσταται από τεχνοκρατικές «επιλύσεις» ή από συντεχνιακές εφιππεύσεις και εφόδους κατάληψης του κράτους. Ωστόσο είναι βέβαιο πως χωρίς την άμεση και εκ βάθρων αλλαγή του κράτους, σε όλες τις δομές και τις λειτουργίες του, πολιτικές και γραφειοκρατικές, καμία έξοδος από την οικονομική κρίση δεν είναι εφικτή. Αυτό δεν αρκεί, ούτε μπορεί να είναι επιτυχής η αλλαγή που θα επέλθει με τις «μηχανικές» παρεμβάσεις που υπαγορεύονται από έξω. Οι εθνικές μας κραυγές διαμαρτυρίας, αγανάκτησης ή περιφερόμενης υπερηφάνειας, θα γίνουν εθνικός οδυρμός, αν δεν καταφέρουμε να ανασυνταχθούμε σε ένα συνεκτικό πολιτικό βίο. Μόνο τότε θα καταφέρουμε να έχουμε την κοινωνική αντοχή για ένα νέο παραγωγικό καταμερισμό, που θα μας επιτρέψει την ανάκτηση της θέσης μας στο σκληρό διεθνές οικονομικό περιβάλλον. Θα μπορέσουν να αντιληφθούν, τα σημερινά κόμματα, πως έχουν ένα πατριωτικό χρέος; Να συμφωνήσουν δηλαδή και να συμπράξουν σε μια αναγεννητική αυτοκαταστροφή του κακοφορμισμένου πολιτικού συστήματος, στο οποίο κατέληξε η Μεταπολίτευση του 1974 και να εργαστούν από κοινού για τη διαμόρφωση και εφαρμογή ενός ρεαλιστικού σχεδίου εθνικής ανασυγκρότησης, εγκαταλείποντας αφηγήματα και τα παραμύθια.